Concurrentiebeding informatie

Een concurrentiebeding is een schriftelijke afspraak tussen werkgever en werknemer waarbij de werknemer beperkt wordt in zijn vrijheid om na het einde van de arbeidsovereenkomst te werken bij een concurrerende werkgever of als zelfstandige (zzp).

Het concurrentiebeding wordt ook wel het non-concurrentiebeding genoemd, omdat het beoogt te voorkomen dat een werknemer concurrerende werkzaamheden gaat verrichten.

Een concurrentiebeding kan op de volgende manieren beperkend zijn:

• Het verbiedt een bepaald soort werkzaamheden te verrichten, bijvoorbeeld een vertegenwoordiger die geen soortgelijke producten elders mag verkopen.
• Het verbiedt voor een bepaald type werkgever te gaan werken (vaak de directe concurrent).
• Het verbiedt te concurreren in een bepaalde regio, meestal een bepaalde straal rond de vestigingsplaats van de werkgever.
• Het concurrentiebeding is meestal voor een bepaalde periode geldig, bijvoorbeeld 1 jaar.

Door een concurrentiebeding op te nemen in het contract, kunt u als werkgever voorkomen dat uw werknemer de opgedane kennis en ervaring tegen u gaat gebruiken.

Vaak wordt gedacht dat een concurrentiebeding niet afdwingbaar is, maar een geldig overeengekomen concurrentiebeding is wel degelijk afdwingbaar.

Bij overtreding van het concurrentiebeding kunt u vorderen dat de werknemer of ex-werknemer de concurrerende werkzaamheden staakt, bij gebreke waarvan de  werknemer een boete aan u is verschuldigd.

In 2015 is de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) ingevoerd. Door de WWZ is het concurrentiebeding verboden in tijdelijke arbeidscontracten voor bepaalde tijd. Dit geldt voor contracten die vanaf 1-1-2015 zijn afgesloten.

Om in een tijdelijk contract een geldig concurrentiebeding op te nemen moet u als werkgever een motivering opstellen waarom het concurrentiebeding noodzakelijk is. U dient te motiveren dat u zwaarwegende bedrijfsbelangen heeft bij het opstellen van het concurrentiebeding in het contract. Deze zwaarwegende bedrijfsbelangen moeten ook daadwerkelijk aanwezig zijn op het moment dat u een beroep doet op het concurrentiebeding.

Voordat een belang als een zwaarwegend bedrijfsbelang wordt aangemerkt, moet aan zware eisen worden voldaan. Niet zomaar iedere reden wordt als zwaarwegend aangemerkt.
Hoe groter de kans is dat de werkgever schade lijdt en hoe groter de omvang van deze schade is bij concurrentie door de werknemer, hoe eerder een bedrijfsbelang als zwaarwegend wordt aangemerkt.

Wij adviseren per functie een andere motivering op te nemen. Uw belangen liggen immers bij elk type werknemer weer anders en u kunt wellicht bij elk type werknemer op een andere manier schade lijden als u concurrentie wordt aangedaan.

Als werkgever kunt u bij voorbeeld de volgende bepaling in uw tijdelijke arbeidscontracten opnemen.

Voorbeeld motivatie:
“Werkgever geeft voor het concurrentiebeding in artikel X de volgende motivering:.
Werknemer doet gedurende het dienstverband al vanaf het begin bijzondere en specialistische kennis en ervaring op en heeft daarbij tevens toegang tot specifieke bedrijfsinformatie zoals onder andere …..

Indien deze kennis, ervaring of informatie voor concurrentiedoeleinden en/of ten behoeve van derden die op een of andere wijze betrokken zijn bij gelijke, soortgelijke, aanverwante of concurrerende activiteiten als die van werkgever wordt aangewend c.q. het risico daarop bestaat, of wanneer met al deze kennis, ervaring of informatie buiten werkgever om (= zonder schriftelijke toestemming van werkgever) met cliënten/relaties zakelijke contacten worden onderhouden, kan werkgever dusdanige schade lijden dat het beding in artikel X alleen al daarom vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen van de werkgever noodzakelijk is.”

Een relatiebeding is een bepaling waarin wordt afgesproken dat de werknemer na afloop van de arbeidsovereenkomst geen contact mag zoeken met uw relaties. Met relaties worden meestal klanten bedoeld. Dit relatiebeding kunt u in het arbeidscontract opnemen wanneer de werknemer contact heeft met uw relaties en u vreest dat deze relaties mee worden genomen. 

Het relatiebeding is wettelijk gezien ook een concurrentiebeding. Alle regels die voor het concurrentiebeding gelden, zijn ook van toepassing op het relatiebeding. Dit geldt dus ook voor het opstellen van een motivering van de zwaarwegende bedrijfsbelangen.

Vaak wordt gedacht dat een concurrentiebeding een wassen neus is en dat deze gemakkelijk is te omzeilen. Dat is echter niet zo, zeker niet bij een vast contract. Een concurrentiebeding is een contractuele afspraak tussen werknemer en werkgever. Deze afspraak is in principe geldig en houdt voor de rechter daarom vaak stand.

Alleen onder specifieke omstandigheden kan de werknemer het concurrentiebeding omzeilen:

• Het concurrentiebeding is niet rechtsgeldig overeengekomen.
  Voor een geldig overeengekomen concurrentiebeding is onder andere vereist dat deze schriftelijk en individueel met de (meerderjarige) werknemer is overeengekomen. Wanneer dit niet het geval is dan is het concurrentiebeding ongeldig.
• Er is sprake van gewijzigde omstandigheden. Hiervan kan sprake zijn als er een belangrijke functiewijziging heeft plaatsgevonden, wanneer uw ondernemingsactiviteiten zijn veranderd of als er sprake is van een overgang van de werknemer naar een andere onderneming.
• De werkgever heeft ernstig verwijtbaar gehandeld.
  Hiervan kan sprake zijn als u zware verwijten valt te maken, bijvoorbeeld bij ontslag op staande voet dat onterecht blijkt te zijn.
• Wanneer het belang van de werkgever niet opweegt tegen de belangen van werknemer.
  Wanneer alle belangen van de werknemer om vrij te zijn in zijn arbeidskeuze worden afgewogen tegen uw belang als werkgever om het concurrentiebeding te handhaven, kan het zo zijn dat het concurrentiebeding geheel of gedeeltelijk buiten werking gesteld moet worden. Om deze belangenafweging te maken spelen allerlei aspecten een rol, zoals o.a. de duur van het dienstverband, de mate van investeringen in de werknemer, de mogelijke positieverbetering van de werknemer in zijn nieuwe baan, etc.

Naast bovenstaande voorbeelden zijn er nog andere mogelijkheden om onder de werking van het concurrentiebeding uit te komen. Ook zijn er op bovenstaande situaties nog uitzonderingen en aanvullingen. Onze juristen kunnen u daar meer over vertellen.

Wanneer de werknemer is ontslagen, blijft het concurrentiebeding in principe geldig. Wel kan een ontslag ervoor zorgen dat de werknemer een zwaarder belang heeft waardoor het concurrentiebeding minder sterk wordt.
Zoals hierboven vermeld, is het concurrentiebeding ongeldig wanneer de werkgever ernsit verwijtbaar heeft gehandeld bij het ontslag. Als de werknemer zelf ontslag heeft genomen dan is dat aan de werknemer zelf te wijten en zal dit niet in het voordeel van de werknemer worden uitgelegd.

Nee. Ook als er geen concurrentiebeding of relatiebeding is overeengekomen, kunnen concurrerende werkzaamheden onrechtmatig zijn. Wanneer een ex-werknemer voor een concurrent gaat werken of als concurrerende ondernemer gaat starten, kan deze u niet onbeperkt concurrentie aandoen. Bijvoorbeeld het meenemen van klanten of het wegnemen van omzet kan onder omstandigheden niet zijn geoorloofd.

Een zzp of andere ondernemer die een concurrentiebeding of relatiebeding heeft afgesloten, geniet wettelijk minder bescherming dan een werknemer. Een zelfstandige heeft  volgens de wetgever namelijk een meer gelijkwaardige positie aan een opdrachtgever. Daarom zijn concurrentiebedingen die u met een zelfstandige heeft afgesloten in de regel sterker. Onder specifieke omstandigheden kan een zelfstandige wel onder een concurrentiebeding uitkomen. Neemt u contact met ons op als u wilt weten of hier sprake van is.

Het is verstandig eerst informatie in te winnen over de rechtmatigheid van deze overstap. Als de overstap mogelijk onrechtmatig is, kunt u het beste een juridische brief (laten) schrijven. Dit om de werknemer te sommeren de concurrerende werkzaamheden te staken. Als de werknemer hier geen gehoor aan geeft dan kunt u de rechter vragen de werknemer onder last van een dwangsom te dwingen de werkzaamheden te staken. Hierbij kunt u ook de boete innen die bij het concurrentiebeding is overeengekomen. Deze boete kan door de rechter worden gematigd.